آشنایی با تاریخ اسلام و ایران
بسم الله لرحمن الرحیم
درس اول: ورود اسلام به ایران
ورود اسلام به ایران از مهمترین و برجستهترین حوادث تاریخ این سرزمین محسوب مىگردد؛ به گونهاى که در یک نگاه کلى تاریخ ایران به دو بخش قبل و بعد از اسلام تقسیم مىشود.
بدون شک ورود و گسترش اسلام در ایران حادثهاى اتفاقى نبوده است. در این درس بر آنیم تا زمینههاى ورود اسلام و اوضاع جامعه ایران همزمان با حملات اعراب را تبیین نماییم.
روند فتوحات دین اسلام در عهد پیامبر در سراسر جزیرةالعرب اشاعه یافت. با فراگیر شدن آیین اسلام در این منطقه و پذیرش آن از سوى اعراب، آنان در صدد نشر اصول اعتقادى خود در میان جهانیان و گسترش قلمرو اسلام برآمدند.
ورود همه جانبه و گسترده اسلام به ایران، در عصر خلافت ابوبکر و عمر بود که مسلمانان در صدد توسعه جغرافیاى جهان اسلام برآمدند. ایران و شام، که نزدیکترین کشورها به جزیرةالعرب بودند، بیش ازسایر نقاط در کانون توجه مسلمانان قرار گرفتند.
گسترش دین اسلام در اطراف و اکناف شبه جزیره از زمان حیات پیامبر (ص) مطرح بوده است؛ ولى به دلایلى این برنامه پس از رحلت پیامبر (ص)، به خصوص از زمان خلافت عمر، شکل واقعى به خود گرفت. بخش عمدهاى از دوران کوتاه خلافت ابوبکر (11- 13 ق.) به حل و فصل مشکلات داخلى گذشت.پایان درگیرىهاى داخلى، مسلمانان را براى جهاد و اشاعه اسلام به خارج از شبه جزیره کشاند و آنها را به فکر ستیز با دو امپراتورى قدرتمند ایران و روم انداخت. در این عصر على رغم فتوحات مسلمانان در سرزمین شامات، در حوزه ایران پیشرفت چندانى نصیب لشکر اسلام نشد و مسلمانان به همان فتوحات سرحدى بسنده کردند.
با به قدرت رسیدن عمر (13 ق.) فتوحات وارد مرحلهاى نو گشت. عمر پس از استقرار و تثبیت امور خلافت با مطیع ساختن قبایل عرب یک دولت دینى متمرکز و نیرومند ایجاد کرد.
منبع: آشنایى با تاریخ اسلام و ایران
نویسنده: برهانیان،زمانی،منجزی