ادیان الهی و فرق اسلامی
بسم الله الرحمن الرحیم
دین پژوهان و پژوهشگران تاریخى با توجه به اسناد به جا مانده از دوران کهن و نیز با استناد به این واقعیّت که گرایش به دین و خدا، درونى و فطرى بشر است، اظهار مى‌دارند که دین، همزاد بشر بوده و او دیندارى، پرستش و گرایش دینى را از روز نخست زندگى، آغاز کرده است. بالاتر از این، چنان که از کتب آسمانى بر مى‌آید ودر قرآن کریم به عنوان متقن‌ترین کتاب وحیانى آمده است، نخستین انسان «آدم ابوالبشر» (ع) پیامبر الهى بوده است.این‌ها نشان مى‌دهد که انسان از جهات مختلف به دین، نیازمند است، و این نیازمندیها حتّى براى انسان‌هاى نخستین و اقوام بدوى فاقد فرهنگ و تمدّن هم قابل درک و فهم بوده است، زیرا دیندارى و سرسپردگى به فرامین دینى و الهى، ارضا کننده یکى از ابتدایى‌ترین و مهم‌ترین نیازهاى روحى و روانى انسان، یعنى «حسّ مذهبى» یا «حسّ پرستش» است که به گواه روان شناسان، بعد یا ابعادى از روح آدمى را تشکیل مى‌دهد. انسان با ارضاى- هر چند ناقص- این حسّ باطنى و غریزه فطرى، ضریب آرامش روحى و سلامتى روانى و نیز اطمینان خاطرش را بالا مى‌برد. نقش‌هاى تعیین کننده دیگر دین: «جهت دار کردن زندگى و معنا دار ساختن آن» و نیز «ایجاد امید به آینده‌اى روشن» و سامان بخشى به نظام اجتماعى و در شکل پیشرفته‌اش «تأمین عدالت و برقرارى عدالت اجتماعى، سیاسى، فرهنگى و اقتصادى» است.
با توجّه به جایگاه مهم و حیاتى دین در زندگى مادّى و معنوى بشر است که مبارزات دین ستیزان و طاغوت‌ها هرگز نتوانست دین و خدا پرستى را از صحنه زندگى انسان خارج کند. همچنان که تلاش و مبارزه برخى از دانشمندان علوم تجربى و پیروان مکاتب مادّى در این عصر نیز نتوانست جایگزینى براى دین، پیدا و مردم را از دین روى گردان کند؛ ولى این هرگز به این معنا نیست که دین ستیزان از مبارزه با دین به کلى دست بکشند و صحنه زندگى فردى و اجتماعى بشر را براى حاکمیت مطلق دین (و مذهب) راستین خالى کنند. از این رو، در هر دوره‌اى کوشیده‌اند تا با نفوذ در میان دین‌داران، آنان را دچار تفرقه و تشتّت آرا و عقاید کرده و به فرقه‌ها و مذاهب گوناگون تقسیم کنند، تا بتوانند به مصداق این تز شیطانى و استعمارى «تفرقه بینداز و حکومت کن» آنان را درگیر «جنگ مذهب» کنند و خود بر گرده آن‌ها سوار شوند! چیزى که شیطان صفتان و دنیاخواهان را در رسیدن به این هدف شوم‌شان کمک مى‌کرد، جهل و نادانى و تعصّبات قومى و قبیلگى توده مردم بوده است. بر این اساس، هنگامى که اسلام در جزیرة العرب پایه‌ریزى شد و وحدت و همبستگى بر محور «کلمه توحید و رهبرى پیامبر (ص) و خاندان او» سرلوحه دعوت این دین آسمانى قرار گرفت، بنیان‌گذار آن از هیچ کوششى در این زمینه فرو گذار نکرد امت اسلامى را از پیدایش تفرقه و جدایى در صفوف آنان و در نتیجه تزلزل این بنا برحذر داشت. امّا متأسفانه خصلت‌هاى باقیمانده از دوران جاهلیت (دنیاخواهى و ریاست‌طلبى برخى سران قبایل و جهل و نادانى و تعصب قبیلگى بسیارى از توده مردم)، موجب شد که از نخستین روز ارتحال پیامبر اکرم (ص) ابرهاى تاریک تفرقه و جدایى سایه شوم خود را بر پیکره نوبنیان جامعه اسلامى بگستراند و پایه‌هاى وحدت مسلمانان در اندیشه و عمل را سست و لرزان کند.
منبع: ادیان الهى و فرق اسلامى
نویسنده: ابراهیم زاده ، علی نوری
