آداب معاشرت
بسم الله الرحمن الرحیم
انسان موجودى اجتماعى است و تداوم زندگى سعادت‌مندانه او در پرتو پیوندى مودّت‌آمیز همراه با تفاهم و احترام متقابل با دیگر همنوعانش امکان‌پذیر است. او ناگزیر است در تعامل با دیگران ملتزم به رفتارى باشد که از آنان انتظار انجام آن را دارد. اگر مایل است دیگران با او خوش‌رفتارى کنند، به حقوق او احترام بگذارند، حرمت جان، مال، آبرو و ناموسش را پاس دارند، خیر و خوبى او را بخواهند در برخورد با او ادب و نزاکت را رعایت کنند، به پیمان‌ها و وعده‌هاشان وفادار باشند، اسرارش را فاش نکنند، از بدى‌هاى او چشم بپوشند، از خطایش درگذرند، در سختى، تنگ‌دستى، و بیمارى به یارى و عیادتش بشتابند، نسبت به او خوش‌بین باشند و ... خود نیز مى‌باید انتظار دیگران را در این زمینه‌ها برآورده سازد.اسلام نیز آیینى اجتماعى است و بیش‌تر فروع و دستورهایش از قبیل خمس، زکات، حج، جهاد، امر به معروف، نهى از منکر و ... جنبه اجتماعى دارد. امورى مانند نماز و روزه نیز گرچه به ظاهر تکالیفى فردى هستند، ولى تشریفات عملى و آثار اجتماعى آن‌ها مورد تأکید و توّجه اسلام است. ارزش‌هاى والاى انسانى همچون خیرخواهى، نوع‌دوستى، حسن ظن، وفادارى، گذشت، ایثار، درست‌کارى، راست‌گویى و ...- که همگى در راستاى زندگى اجتماعى بشر معنا پیدا مى‌کنند- در فرهنگ اسلام ارزنده‌ترین زمینه‌سازان رشد و ارتقاى روحى و قرب معنوى انسان به خداوند هستند.
هنگامى که گرایش‌هاى فطرى و طبیعى آدمى با برنامه‌هاى مترقّى و تکامل‌بخش اسلام توأم و عجین شود و انسان با عزمى راسخ بر عمل بدان‌ها پاى بفشرد، آن گاه است که «مدینه فاضله» اى که از دیرباز در آرزوى تحقّق و تشکیل آن بوده است رخ خواهد نمود و راه کمال هموار خواهد گشت. درس یکم: کلّیات پیش از پرداختن به بحث آداب معاشرت و روابط انسانى، خوب است به تبیین دو واژه «آداب» و «معاشرت» بپردازیم.
واژه آداب جمع ادب و آن به معناى دانش، هنر، حسن معاشرت، حسن احوال در قیام و قعود، حسن اخلاق و اجتماع خصال حمیده و مانند آن آمده است. معاشرت نیز به معناى آمیختن، الفت، مصاحبت، همدمى، رفاقت و زندگانى با هم، نشست و برخاست و مانند آن مى‌باشد.معاشرت در معناى کلّى خود، از جمله امورى است که اولیاى گرامى اسلام عنایت ویژه‌اى نسبت به آن مبذول داشته‌اند و حجم قابل توجّهى از کتاب‌هاى روایى و حدیث نیز به آن اختصاص یافته است.
منبع: آداب معاشرت
نویسنده: مقدس نیا،محمدی
