مبنا

بسم الله الرحمن الرحیم

مقدمه‌

     امام على (ع): یا بُنَىَّ لابُدَّ لِلْعاقِلِ ... ان یَعرِفَ اهلَ زَمانِهِ‌ پسرم! بر خردمند بایسته است مردمان روزگار خویش را بشناسد. جریان‌هاى سیاسى پدیده‌اى بسیار مهم و نقش‌آفرین در تاریخ و تحولات جوامع به شمار مى‌آیند. مراد از جریان سیاسى، یک حرکت سیاسى پویا و زنده است که با برخوردارى از ایدئولوژى مشخص و گرایش‌هاى فکرى درونى به مدد رهبران خود بر اقشار مختلف جامعه تأثیر مى‌گذارد و جبهه، جناح، حزب، سازمان یا نهاد و گروه ویژه خود را بنیان مى‌نهد. هدف نهایى جریان‌هاى سیاسى، کسب قدرت و استقرار نظام سیاسى مورد نظر خود است که آن را از طریق راهبردها و راهکارهاى مختلف پى مى‌گیرند.

     بدین روى، شناخت صحیح مسائل سیاسى در هر جامعه، وامدار شناخت این جریان‌ها است. راه یافتن اینکه هر جریان، از چه ماهیت فکرى برخوردار است و نقاط قوت و ضعف آن چیست، به ویژه براى نسلى که از تاریخ رویش، پویش و خیزش جریان‌ها اطلاع کافى ندارد، بسیار ضرورى است.
با نگاهى به تاریخ معاصر ایران درمى‌یابیم که شش جریان سیاسى در ایران فعال بوده و حیات سیاسى همچنان تحت تأثیر آنها قرار دارد. این جریان‌ها با توجه به عنصر ایدئولوژى و اعتقادات عبارتند از:
1- جریان اسلامى؛ 2- جریان سلطنت طلب؛ 3- جریان مارکسیستى؛ 4- جریان ملى گراى لیبرال؛ 5- جریان ترکیبى یا التقاطى؛ 6- جریان روشنفکرى.
     بى گمان، آرایش کنونى نیروهاى سیاسى در ایران، جناح‌ها، صف بندى‌ها و ائتلافها، ریشه در پیشینه جریان‌هاى مذکور دارد و بازشناسى صادقانه آنها، راه حق را در افق دید ما مى‌نمایاند و بر بصیرت سیاسى‌مان مى‌افزاید.
     در این میان ضرورت بازشناسى جریان‌ها براى پاسداران انقلاب اسلامى و به ویژه بسیج و نسل جدید آن که براساس اصل 150 قانون اساسى، پاسدارى از انقلاب اسلامى و دستاوردهاى آن را بر عهده دارند، نمودى بیشتر دارد.

منبع: جریان شناسی

نویسنده: آیت قنبری